Resumé Saffraan Het rode goud (2024)

Saffraan is een natuurlijk alternatief voor synthetische antidepressiva en geschikt voor de behandeling van (milde tot matige) majeure depressie. In diverse studies is de antidepressieve werking van saffraan bij mensen met depressie aangetoond. Volwassenen, maar ook tieners, merken bij saffraansuppletie vaak al snel verbetering van hun klachten zoals somberheid, slaapproblemen, vermoeidheid en angst.(4,6) Al na een week kan verbetering van de klachten merkbaar zijn, terwijl de klachten in de daaropvolgende weken verder afnemen.(4) Saffraan werkt vaak even goed als reguliere antidepressiva, maar heeft niet de vervelende bijwerkingen van reguliere antidepressiva, welke grote impact kunnen hebben zoals forse gewichtstoename en libidoverlies.(4,6-8) Saffraan helpt tegen seksuele disfunctie die optreedt bij gebruik van antidepressiva, bij zowel mannen als vrouwen.(9,10)

De inhoudsstoffen die verantwoordelijk zijn voor de antidepressieve werking van saffraan zijn met name crocine, crocetine en safranal, mede door hun ontstekingsremmende en oxidatieve-stress-verlagende werking.(4,11) Deze stoffen verhogen bovendien het niveau van de neurotransmitters serotonine, dopamine en norepinefrine in de hersenen door de heropname te remmen.(4) Serotonine reguleert onder andere de stemming, eetlust en slaap, dopamine speelt een rol in het beloningssysteem van het lichaam en norepinefrine (noradrenaline) heeft een sterk opwekkende functie en is belangrijk voor motivatie, alertheid en concentratie. Saffraan heeft een remmende invloed op het centrale zenuwstelsel doordat het de werking van de rustgevende neurotransmitter GABA (gamma-aminoboterzuur) nabootst.(12) Bovendien reguleert saffraan de stressrepons door de activiteit van de hypothalamus-hypofyse-bijnieras (HHB-as) te reguleren.(4)

Saffraan verbetert de cognitieve functies bij gezonde individuen en mensen met de ziekte van Alzheimer.(13) Saffraansuppletie heeft een positief effect op het geheugen, de concentratie en het leervermogen. Bij mensen met milde tot gematigde vormen van alzheimer vertraagt saffraansuppletie de cognitieve achteruitgang even effectief als reguliere medicatie tegen dementie. De neuroprotectieve eigenschappen van saffraan worden onder andere toegeschreven aan de sterke antioxidantactiviteit en ontstekingsremmende werking van de bioactieve stoffen crocine, crocetine, picrocrocine en safranal. Daarnaast remt saffraan geprogrammeerde celdood en verhoogt het de productie van neuroprotectieve en neurotrofe eiwitten, die de groei, overleving en differentiatie van zich ontwikkelende en volgroeide neuronen ondersteunen.(3-5,11,14) Bovendien remt saffraan de samenklontering en ophoping van bèta-amyloïd in de hersenen.(15) Het eiwitfragment bèta-amyloïd vormt het hoofdbestanddeel van de plaques in de hersenen van alzheimerpatiënten. Deze plaques worden gezien als belangrijke oorzaak van de ziekte van Alzheimer.

Figuur 1. Werkingsmechanismen van saffraan in de hersenen.

Een saffraansupplement van goede kwaliteit bevat saffraanextract met een hoge concentratie crocine, crocetine, picrocrocine en safranal en is gestandaardiseerd op minimaal 3,5% van deze bioactieve bestanddelen (lepticrosalides). De meeste studies zijn gedaan met 20-30 mg saffraanextract per dag en hiermee worden aanzienlijke gezondheidseffecten bereikt. In doseringen tot 200 mg per dag is saffraan zeer veilig en wordt zelden toxiciteit gezien.

Meer informatie over de toepassingen en wetenschappelijke achtergronden van saffraan vindt u in het uitgebreide overzichtsartikel ‘Saffraan, het rode goud’.

1. Melnyk JP et al. Chemical and biological properties of the world's most expensive spice: Saffron. Food Res Int. 2010;43:1981-9.
2. Srivastava R et al. Crocus sativus L.: a comprehensive review. Pharmacogn Rev. 2010;4:200-8.
3. Rahaiee S et al. Evaluation of antioxidant activities of bioactive compounds and various extracts obtained from saffron (Crocus sativus L.): a review. J Food Sci Technol. 2015;52:1881-8.
4. Lopresti AL et al. Saffron (Crocus sativus) for depression: a systematic review of clinical studies and examination of underlying antidepressant mechanisms of action. Hum Psychopharmacol. 2014;29:517-27.
5. Poma A et al. Anti-inflammatory properties of drugs from saffron crocus. Antiinflamm Antiallergy Agents Med Chem. 2012;11:37-51.
6. Hausenblas HA et al. Saffron (Crocus sativus L.) and major depressive disorder: a meta-analysis of randomized clinical trials. J Integr Med. 2013;11:377-83.
7. Dwyer AV et al. Herbal medicines, other than St. John’s Wort, in the treatment of depression: a systematic review. Altern Med Rev. 2011;16:40-9.
8. Ghajar A et al. Crocus sativus L. versus citalopram in the treatment of major depressive disorder with anxious distress: a double-blind, controlled clinical trial. Pharmacopsychiatry. 2017;50:152-60.
9. Shamsa A et al. Evaluation of Crocus sativus L. (saffron) on male erectile dysfunction: a pilot study. Phytomedicine. 2009;16:690-3
10. Kashani L et al. Saffron for treatment of fluoxetine-induced sexual dysfunction in women: randomized double-blind placebo-controlled study. Hum Psychopharmacol. 2013;28:54- 60.
11. Ghasemi T et al. Antidepressant effect of Crocus sativus aqueous extract and its effect on CREB, BDNF, and VGF transcript and protein levels in rat hippocampus. Drug Res (Stuttg). 2015;65:337-43.
12. Möhler H. The GABA system in anxiety and depression and its therapeutic potential. Neuropharmacology. 2012;62:42-53.
13. Konstantinos IA et al. Effects of saffron (Crocus sativus L.) on cognitive function. A systematic review of RCTs. Neurol Sci. 2020;41:2747-54.
14. Bian Y et al. Neuroprotective potency of saffron against neuropsychiatric disease, neurodegenerative disease, and other brain disorders: from bench to bedside. Front Pharmacol. 2020;11:579052.
15. Papandreou MA et al. Inhibitory activity on amyloid-beta aggregation and antioxidant properties of Crocus sativus stigmas extract and its crocin constituents. J Agric Food Chem. 2006;15:8762-8768
16. Ahn JH et al. Crocetin inhibits beta-amyloid fibrillization and stabilizes beta-amyloid oligomers. Biochem Biophys Res Commun. 2011;414:79-83.
17. Agha-Hosseini M A et al. Crocus sativus L. (saffron) in the treatment of premenstrual syndrome: a double-blind, randomised and placebo-controlled trial. Br J Obstet Gynaecol. 2008;115:515-9.
18. Van der Leij F et al. Het premenstrueel syndroom. Ned Tijdschr Geneesk. 2010;154:A1341.
19. Brown J et al. Selective serotonin reuptake inhibitors for premenstrual syndrome. Cochrane Database Syst Rev. 2009;2:CD001396.
20. Maccarone R et al. Saffron supplement maintains morphology and function after exposure to damaging light in mammalian retina. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2008;49:1254-61.
21. Heitmar R et al. Saffron (Crocus sativus L.) in ocular diseases: a narrative review of the existing evidence form clinical studies. Nutrients 2019;11:649.