L-tyrozyna a depresja - Mito-Med.pl (2024)

Depresja jest jednostką chorobową, która może towarzyszyć innym zaburzeniom. Szczególnie często występuje w chorobach tarczycy, takich jak niedoczynność i choroba Hashimoto. Jednym z ważnych czynników wpływających na funkcjonowanie tarczycy i przysadki mózgowej jest L-tyrozyna. Poznaj łączące je zależności.

Tyrozyna stanowi substrat do budowy neurotransmiterów, jak i hormonów tarczycy. Dlatego niedobór tego aminokwasu wpływa na obniżenie poziomu neuroprzekaźników w depresji, a także powoduje spadek produkcji hormonów tarczycy. W dalszej części wyjaśnimy, co może wpływać na niski poziom tyrozyny w tych chorobach.

Na wstępie warto zaznaczyć, że depresja ma wiele odmian, w zależności od wywołujących ją czynników. Może to być czynnik zewnętrzny (przykładowo depresja poporodowa, sezonowa, reaktywna, czyli wywołana jakimś trudnym dla danej osoby przeżyciem) lub wewnętrzny (endogenny). O depresji właściwej (klinicznej) mówimy wyłącznie w przypadku depresji wywołanej przez zaburzenia procesów fizjologicznych organizmu. W poniższym artykule przedstawimy wybrane procesy biochemiczne właśnie w depresji właściwej. Więcej na temat tej choroby można przeczytać w artykule: Depresja – przyczyny i leczenie.

L-tyrozyna — co to takiego?

L-tyrozyna jest aminokwasem o szerokim działaniu. Jednak na potrzeby tego artykułu skupimy się na jej roli w syntezie neurotransmiterów: dopaminy, a z niej adrenaliny, noradrenaliny oraz hormonów tarczycy – tyroksyny i trójjodotyroniny.

Hormony tarczycy regulują nasz cały metabolizm. Praktycznie każda komórka w naszym ciele posiada receptory dla trójjodotyroniny (T3). Niedobór lub niski poziom tych hormonów występuje w niedoczynności, jak i w chorobie Hashimoto. Powoduje to spowolnienie metabolizmu, a często także spadek nastroju i stany depresyjne. Zazwyczaj w takich sytuacjach podaje się hormony tarczycy. Jednak nie każdy dobrze reaguje na takie leczenie. Inny sposobem może być podanie ich prekursora, czyli właśnie L-tyrozyny.

Właściwości L-tyrozyny – wpływ na hormony tarczycy i depresję

Jedną z właściwości tyrozyny, w połączeniu z jodem i selenem jest wytwarzanie hormonów tarczycy⁷.

L-tyrozyna → tyroksyna (T4) → trójjodotyronina (T3)

Zatem L-tyrozyna może być obiecującym suplementem u osób z niskim poziomem hormonów T3. W jednym z badań na grupie 85 ochotników suplementacja dużymi dawkami L-tyrozyny (12 g dziennie) zwiększyła poziom aktywnego hormonu tarczycy T3. Ponadto znacznie obniżyła poziom TSH, który związany jest z niedoczynnością tarczycy².

Elementem łączącym zaburzenia pracy tarczycy i depresję może być właśnie niski poziom tyrozyny. A przyczyna tej sytuacji najczęściej tkwi w uszkodzeniach mitochondriów, w wyniku których dochodzi do stresu nitrozacyjnego. Stres nitrozacyjny powoduje nadmierne wytwarzanie cytokin stanu zapalnego.

Badania wskazują, że cytokiny stanu zapalnego ograniczają transport tyrozyny. Niedostateczna ilość tyrozyny może skutkować zaburzeniami transmisji sygnałów w komórkach nerwowych, co wywołuje zaburzenia na poziomie psychicznym¹.

L-tyrozyna a stres nitrozacyjny

Jeśli mówimy o depresji w kontekście medycyny mitochondrialnej, zaburzenie to zazwyczaj nie jest oddzielną jednostką chorobową. Często jest elementem towarzyszącym wtórnej mitochondriopatii – czyli nabytym uszkodzeniom mitochondriów komórek. Bardzo częstym zjawiskiem we wtórnych mitochondriopatiach jest wspominany już stres nitrozacyjny. W jego wyniku dochodzi do nadmiernej produkcji reaktywnej formy tlenku azotu NO^o. To właśnie tlenek azotu powoduje reakcję nitryfikacji tyrozyny, uszkadzając ją i pozbawiając nas źródła do syntezy neuroprzekaźników i hormonów tarczycy.

Ponadto stres nitrozacyjny hamuje pracę mitochondriów i produkcję energii, czyli molekuł ATP. Niedobory energetyczne w mózgu są sygnałem alarmowym, aby jego komórki przechodziły w stan oszczędnościowy. W wyniku niedoborów energetycznych dochodzi do zaburzeń w pracy neurotransmiterów w mózgu, czyli najczęściej kojarzonych z depresją: niskiego poziomu serotoniny i noradrenaliny.

L-tyrozyna a depresja — w jaki sposób ten składnik działa na zdrowie psychiczne człowieka?

Brak równowagi neuroprzekaźników w mózgu odgrywa rolę w depresji i innych zaburzeniach nastroju. Ponieważ tyrozyna umożliwia produkcję dopaminy i noradrenaliny, może wspierać zachowanie dobrego nastroju⁸.

Niektóre badania sugerują, że może być korzystna w przypadku określonych zaburzeń, takich jak:

• depresja spowodowana niskim poziomem dopaminy³,
• obniżony nastrój spowodowany życiem w trudnych, zimnych warunkach klimatycznych^4,5,
• a nawet depresja poporodowa⁶.

Jednak powyższe wyniki pochodzą z badań klinicznych z niewielką ilością badanych osób, często bez kontroli placebo. Dlatego każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidulanie na podstawie badań i diagnostyki lekarskiej. Badaniem, które zaleca doktor Bodo Kuklinski w celu sprawdzenia, czy w naszym organizmie panuje stres nitrozacyjny i dochodzi do nitryfikacji tyrozyny jest badanie poziomu 3 – nitro tyrozyny.

Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednej, ważnej właściwości L-tyrozyny, która może pomóc zarówno osobom z obniżonym nastrojem, jak i niedoczynnością tarczycy. Mianowicie tyrozyna jest jednym ze składników potrzebnych do endogennej syntezy koenzymu Q₁₀ – niezbędnego do pozyskiwania energii w mitochondriach.

Podsumowując, warto sprawdzać poziom L-tyrozyny w wymienionych zaburzeniach, a uzupełnianie jej niedoboru może być jednym ze sposobów wsparcia w depresji, zwłaszcza tej wynikającej z zaburzeń pracy tarczycy.

Autor: Paulina Żurek